We lopen allemaal wel eens tegen onze eigen grenzen aan. En ook al is die ervaring soms hard, hier leren we van en het maakt ons vaak ook sterker.

Voor mensen met een lichte tot matige verstandelijke beperking is het ervaren van die grens een bijna constant proces van botsen en bijstellen. Zij lopen tegen meer grenzen aan en hebben meer herhaling nodig hebben voordat ze van hun handelingen leren (en het besef komt). Dit kan leiden tot twee typen negatieve gedragingen:

  1. In eerste instantie kun je de botsingen wel verdragen, maar deze worden steeds harder en raken steeds vaker je zwakke plek, waardoor je zeer gevoelig wordt (wat kan leiden tot woede en frustratie).
  2. De constante negatieve ervaring van het botsen, heeft als gevolg dat je voorzichter wordt en grenzen mijdt (je wordt je bewust van je beperking). De amplitude en de periode nemen af (wat kan leiden tot passiviteit, demotivatie, machteloosheid en afgevlakt gedrag).

(Het besef van) De begrenzing bij verstandelijk beperkten wordt zowel intern als extern gevormd:

1. begrensd door je beperking

Een beperking begrenst je leven, iedere dag. Want dat wat je wel/niet (zelfstandig) kan, bepaald niet alleen hoe je dag eruit ziet, maar drukt ook een stempel op je toekomst. Je wordt in je ambities en dromen begrensd door je beperking. Je wilt met de trein reizen, je wilt een baan, zelfstandig wonen en misschien heb je een kinderwens. In het nastreven van al je ambities loop je tegen je eigen beperkingen op, wat je motivatie negatief beïnvloedt.

2. begrensd door je context

Wanneer je leeft met een verstandelijke beperking ben je (ten dele) afhankelijk van je context. Je sociale netwerk, je begeleider, een aanpassing in je woning, wet- en regelgeving zijn voorbeelden van deze context. De grenzen die zij stellen zijn, bepalend voor het perspectief van de cliënt.

* In 2015 onderzochten Beatrijs Voorneman, Lotte Jacobse (beide Reframing Studio) en ondergetekende in opdracht van Amerpoort hoe technologie de zelfstandigheid van mensen met een lichte tot matige beperking kan vergroten. Daarvoor werd eerst onderzocht hoe de context van deze mensen er in 2020 uit zou zien. Hierbij werd de wetenschappelijk onderbouwde Reframing Methodiek gehanteerd. Op basis van interviews met cliënten, familie, begeleiders en experts, literatuurstudie en meeloopdagen ontstonden er 10 clusters die elk een facet beschrijven van de toekomstige context van mensen met een lichte tot matige verstandelijke beperking.

Uiteindelijk leidde het onderzoek tot een aantal kansrijke concepten, waarvan VraagApp er een was. Deze app biedt mensen met een cognitieve beperking de mogelijkheid om alledaagse vragen te stellen aan een community van vrijwilligers. VraagApp is vanaf september 2017 verkrijgbaar.

De 10 clusters zullen over een aantal weken verspreid als blog verschijnen:

  1. Het ping pong perspectief
  2. Lost in translation
  3. Doing good is hip
  4. De formule van waardigheid
  5. Structuur als een kaartenhuis
  6. De maatschappij sluit jou buiten en jij sluit de maatschappij buiten
  7. De transitie van het vangnet
  8. De toekomst is nu
  9. Trots ervaren
  10. De flexibele samenleving

—————

Iedere week blog ik over de ontwikkelingen rond VraagApp. Kijk voor een overzicht van alle blogs op www.vraagapp.nl/nieuws of op mijn linkedin-profiel.